Jong in de oorlog
In Jong in Oorlog vertellen ooggetuigen over de Tweede Wereldoorlog. Als kind hebben zij deze oorlog meegemaakt. Hoe was het om op te groeien in oorlogstijd? Joke Neurdenburg en Jan de Vries vertellen over de April-meistakingen 1943.
https://www.npostart.nl/staken-tegen-de-gedwongen-arbeidsinzet-in-oorlog/03-05-2021/WO_NTR_16511159
Ooggetuige Dick Jansen
De vader van Dick Jansen is door de grüne polizei na verraad gearresteerd “wegens opruiing” en ternauwernood aan de dood ontsnapt. Wel is toen in zijn plaats een naamgenoot “op de vlucht” doodgeschoten. Dick Jansen heeft zijn verhaal met ons gedeeld:
Een fragment uit het dagboek van Iet Gerritsen uit Doetichem
Woensdag 5 mei 1943.
Vannacht veel vliegtuigen overgekomen. Om half 2 kwam er alarm. Ze waren allemaal al op, alleen ik lag er nog in. Ik was er vlug uit. Vader was in de tuin en riep dat er een machine brandend over vloog. Janny en ik keken uit het dakraam en we zagen het gaan. In de richting Terborg. Net een ster was het. Even later komt vader naar binnen rennen en riep: ‘Direct in de kelder. De machine komt terug in de richting van de stad’. Hup, daar zaten we alweer in het hol!’
Even daarna kwamen de Schneiders. Ik had alleen mijn peignoir aan en ben nog even naar boven geweest om me snel aan te kleden. Nel heeft de kinderen in de kelder verder aangekleed.
We zitten er wel aardig. Een loper op de grond en een doek tegen de muur voor het afgeven van de kalk. Er staan stoelen in. Ongeveer een uur hebben we er gezeten. Er ging heel wat over.
Stuk afgescheurd
…………… later helemaal goed aangekleed in de kamer te lezen. Die vindt de kelder niet prettig.
Waar dat vliegtuig nu is terechtgekomen? Ze zeggen in Dichteren. Er is wel een harde knal op gevolgd. Om 3 uur lagen we weer in bed.
Ik moest vanmorgen bij de tandarts komen maar even ervoor belde hij op dat hij niet kon. Er was net bericht gekomen dat ze Frits Loep hadden dood geschoten. Hij was ingenieur bij Stork Hengelo. Echt zielig. Hij was nog geen 40 jaar.
’t Is ………….
→ Stuk afgescheurd !
Ze hebben vanmorgen weer een hele lijst bekend gemaakt. Hij stond er niet bij. Ze zullen er nog wel heel wat doodgeschoten hebben waarvan ze het niet bekend maken. En dit alles voor een mislukte staking.
Moeder kwam net op kantoor vertellen dat ze gehoord had dat alle studenten die zich niet gemeld hadden, of liever, die niet getekend hadden zich morgen moesten melde. Wat dat nu weer zal geven. Ze moeten 2 pakken meenemen , werkschoenen, een deken en voor 1 dag eten enz. Dus die gaan wel naar Duitsland. Nu net stond de oproep in de Telegraaf. Van Gelderland moeten ze zich in Arnhem melden, in Royal. Van 10 -6 uur. Wat zullen de Doetinchemse studenten doen.
Het zijn Dick Groeneboer, gerard v.d.Waa, Joop Vierdag, Hotse Bartlema, Bert Slothouwer, Jaap v. Zadelhoff, Herman Dutman, Tony Hendriks, 2 Houtsma’s, en dan nog verschillende die hier veel zijn zoals v. Donselaar, Jan de Boer enz.
Vader was vanmorgen nog bij Groeneboer. Ze wisten nog niet wat ze zouden doen. ’t Is ook wel een beslissing. Het standrecht grijpt terug op de ouders en stelt deze geheel aansprakelijk.
Je weet ook niet wat je moet doen. ’t Is nu toch ook om je te vergrijpen aan die vreselijke lui die dit allemaal te weeg brengen. Je haat wordt ieder uur groter. Er is na de oorlog geen straf te zwaar meer voor hen. Meneer Wassenaar vindt deze tijd nog naarder dan de meidagen van 1940. Dit in spanning wachten is ook vreselijk beroerd. Je wordt net zo zenuwachtig als maar iets.